CFO: kim jest i czym się zajmuje?

CFO, czyli Chief Financial Officer, to dyrektor odpowiedzialny za wszystkie kwestie związane z finansami firmy. Czym zajmują się osoby na tym stanowisku? Jaki jest ich zakres obowiązków?

Kim jest CFO?

CFO to skrót od angielskiego określenia Chief Financial Officer, które oznacza dyrektora finansowego. Bezpośrednie tłumaczenie nazwy stanowiska może jednak wprowadzać w błąd, bo „tradycyjni” dyrektorzy finansowi w polskich firmach odpowiadają głównie za sprawy księgowe, natomiast zakres obowiązków CFO jest znacznie szerszy i obejmuje właściwie wszystkie kwestie związane z finansami, ale również rachunkowością zarządczą, podatkami oraz podejmowaniem strategicznych decyzji dotyczących rozwoju firmy.

Czym zajmuje się Chief Financial Officer?

Chief Financial Officer nadzoruje finanse firmy. Odpowiada za strategię finansową przedsiębiorstwa, sprawy księgowe, ocenę projektów inwestycyjnych, strategię podatkową, tworzenie sprawozdań finansowych oraz prace nad budżetem organizacji. Tak naprawdę lista obowiązków może być znacznie szersza, a wszystko zależy od potrzeb firmy – dobry CFO musi mieć na tyle rozwinięte kwalifikacje, że poradzi sobie ze wszystkim, co związane z finansami w dużym biznesie.

Rola CFO przyszła do Polski ze Stanów Zjednoczonych, gdzie korporacje są na tyle duże, że potrzebują sztabu ludzi do zajmowania się kwestiami finansowymi. W amerykańskim modelu zarządzania CFO wspiera CEO w podejmowaniu strategicznych decyzji – można powiedzieć, że jest czymś w rodzaju „numeru dwa” w firmie. Jego rola ma jednak raczej charakter doradczy. Oczywiście Chief Financial Officerowie właściwie codziennie podejmują ważne i samodzielne decyzje, ale dotyczą one strony finansowej firmy, a nie jej strategii biznesowej.

Zakres obowiązków CFO

Lista obowiązków na stanowisku Chief Financial Officer:

1. Zarządzanie finansami firmy – Odpowiedzialność za całokształt strategii finansowej, w tym nadzór nad budżetem, prognozowaniem finansowym i planowaniem.
2. Nadzór nad księgowością i raportowaniem – Kontrola nad wewnętrznymi systemami księgowymi, zapewnienie zgodności z przepisami prawa oraz terminowe sporządzanie raportów finansowych.
3. Analiza wyników finansowych – Monitorowanie wyników finansowych przedsiębiorstwa, analiza kluczowych wskaźników efektywności (KPI) oraz rekomendowanie działań optymalizujących rentowność i efektywność operacyjną.
4. Planowanie strategiczne – Współpraca z zarządem i innymi liderami w firmie w celu wypracowania i realizacji długoterminowej strategii rozwoju przedsiębiorstwa.
5. Zarządzanie ryzykiem finansowym – Identyfikowanie, analizowanie oraz minimalizowanie zagrożeń związanych z działalnością finansową, w tym zarządzanie ryzykiem kredytowym, walutowym i płynnościowym.
6. Pozyskiwanie finansowania – Planowanie i realizacja strategii pozyskiwania kapitału zewnętrznego, negocjowanie warunków kredytów, emisji obligacji czy pozyskiwania inwestorów.
7. Kontrola kosztów – Opracowywanie polityki zarządzania kosztami operacyjnymi oraz nadzór nad jej realizacją w celu zwiększenia efektywności i minimalizacji zbędnych wydatków.
8. Compliance finansowe – Zapewnienie zgodności działań finansowych z regulacjami prawnymi i standardami branżowymi, w tym nadzór nad audytami finansowymi.
9. Zarządzanie zespołem finansowym – Kierowanie i rozwijanie zespołu finansowego, w tym dyrektorów finansowych, księgowych i analityków, dbanie o efektywną organizację pracy oraz rozwój kompetencji pracowników.
10. Komunikacja z interesariuszami – Reprezentowanie firmy w kontaktach z inwestorami, bankami, audytorami oraz regulatorami. Tworzenie raportów i prezentacji dla zarządu, akcjonariuszy oraz partnerów biznesowych.

Oczywiście powyższa lista nie wyczerpuje wszystkich obowiązków CFO, w praktyce pojawiają się jeszcze inne, pomniejsze zadania.

Jakie firmy potrzebują CFO?

Większość firm, które zatrudniają CFO, to duże korporacje i średniej wielkości przedsiębiorstwa. Są one na tyle duże, że potrzebują wyspecjalizowanej i doświadczonej osoby, która przejmie od CEO ciężar podejmowania decyzji finansowych. Jednak nie każda firma zatrudnia CFO. W jakiej sytuacji pojawia się taka konieczność?

CFO jest niezbędny, gdy firma dynamicznie się rozwija i zwiększa zarówno zatrudnienie, jak i obroty finansowe. W grę wchodzą wówczas coraz to nowe obowiązki związane z ESG, raportowaniem i przygotowywaniem sprawozdań finansowych, komplikują się również sprawy z zakresu compliance, a każdy potencjalny błąd może kosztować coraz więcej. W takiej sytuacji warto zatrudnić Chief Financial Officera lub skorzystać z outsourcingu CFO, czyli usługi consultingowej dla firm, które potrzebują wsparcia doświadczonego Zewnętrznego Dyrektora Finansowego.

Na co zwrócić uwagę podczas rekrutacji CFO?

Doświadczenie oraz twarde kompetencje są oczywiście niezbędne przy rekrutacji na stanowisko CFO, ale nie jest to jedyna kwestia, na którą należy zwrócić uwagę. Duże znaczenie ma znajomość branży, w jakiej działa firma (jest to właściwie niezbędne przy obowiązkach z zakresu compliance), istotna są także umiejętności miękkie, szczególnie z zakresu zarządzania ludźmi. Duże korporacje przy rekrutacjach na tak wysokie stanowiska projektują i przeprowadzają specjalne, skomplikowane assesment center, które składają się z wielu etapów. Każdy z nich sprawdza inną umiejętność, a także testuje, jak kandydat radzi sobie w praktyce.